Anna (37 jaar) werkt als managementassistent op een hogeschool. Ze werd geboren op de Filipijnen uit Filipijnse ouders. Op haar derde emigreert ze met haar moeder en Nederlandse stiefvader naar Nederland. Haar moeder neemt de Nederlandse cultuur aan. Wat betekent de Filipijnse cultuur voor Anna? Ze vertelt over haar zoektocht, nog vol van haar laatste ontdekkingen.
Herkenning
Het gedicht Colors maakt haar stil. Het roept oude gevoelens op van eenzaamheid en verwarring. In die beleving is inmiddels verandering gekomen. Ze neemt me mee in haar verhaal, weloverwogen haar woorden kiezend.
Vriendschappen
Culturen hebben me altijd gefascineerd. Van jongs af aan ging ik om met kinderen met een andere cultuur. Bij Turkse vriendinnetjes en vriendjes ben ik echt in hun cultuur gedoken. De warmte en verbroedering bij hun thuis heb ik ingedronken. Ik voelde me thuis en tóch miste ik er iets: het was niet ‘eigen’ aan me. Maar wie ben ik dan zelf? En waar hoor ik bij?
Moeder
De geboorte van mijn zoon was een moment: ik besefte toen dat ik mijn cultuur wilde meenemen in zijn opvoeding. Na het overlijden van mijn stiefvader wilde mijn moeder mogelijk langere tijd naar de Filipijnen. Dat emotioneerde me enorm. ‘Dat kan niet!’ Het voelde als achtergelaten worden en losgesneden van mijn link naar de Filipijnen. Dit was het moment dat ik me bewust werd van ‘mijn roots’ en er iets mee wilde. Dit werd sterker toen mijn moeder door omstandigheden een periode geregeld bij me logeerde. We praatten toen veel. Door haar verhalen over de Filipijnen ontstond de behoefte er zelf heen te gaan. Cultuur is meer dan één persoon, besefte ik. Ik wilde een duik nemen in het leven dáár en mijn familie ontmoeten.
Missing link
Een mooi moment om dat te doen, was toen een tante onlangs 80 werd. Ik ben nu net een paar weken terug. De reis was echt geweldig.
Het was al bijzonder om er hetzelfde uit te zien. Dat ken ik hier niet. De ontvangst door mijn familie was hartverwarmend. Ik ben geliefd aan de andere kant aan de wereld, waar ik oorspronkelijk vandaan kom. Dit geeft me het gevoel dat ik ergens bij hoor. Dit is wel apart, want ik heb ik hier in Nederland natuurlijk mijn naaste familie en een leven opgebouwd. Maar dit was een missing link die bij me hoort.
Wat me veel gedaan heeft is dat ik me herken in de manieren van doen van de mensen daar. Ze zijn rustiger, bescheiden, respectvol. Ik ben deze eigenschappen meer gaan waarderen. Mijn vrienden hier zijn veel explicieter en ‘luidruchtiger’ dan ik. Vroeger was ik alleen Anna. Nu zie ik: wie ik ben, heeft te maken met mijn culturele identiteit. Ik zie een lijn van waar ik vandaan kom. Dat geeft me meer rust en kracht.
Mengcultuur
Na deze reis voel ik me Filipijnser. Uiteraard wist ik mijn hele leven wel dat ik uit de Filipijnen kom, maar dat had eigenlijk geen betekenis voor me. Pas nu herken ik dat ik een Filipijnse ‘vibe’ in me heb (‘blauw’: zie gedicht). Gelukkig heb ik door mijn opvoeding ook Nederlandse (‘gele’) vaardigheden geleerd. Hierdoor kan ik me genoeg uiten en me gelijkwaardig gedragen. Wat ik merk is hoe ik dat doe: daarin neem ik mijn Filipijnse kant in mee. Op de Filipijnen merkte ik weer mijn Nederlandse kanten: ik geniet van het samen zijn, maar wil niet álles met de groep doen; ook ben ik uitgesprokener over wat ik vind van dingen. Ik voel dat ik beide delen in me heb en heb mijn eigen plek gevonden tussen die culturen. Ik ben blij met deze mix en met wie ik ben!
Geen one size fits all
We lezen hier Anna’s verhaal over ‘zich anders’ voelen: in haar jeugd, maar ook nu. En de momenten die haar hielpen zichzelf daarin beter te gaan begrijpen. Dit verhaal was háár zoektocht. Maar wat voor de een werkt, hoeft voor de ander niet te werken. Zo kan een reis naar het land van herkomst ook heel anders uitpakken. Geregeld komt het voor dat mensen daarvan verward en met juist meer vragen terugkomen.
Wat waren jouw momenten die jou wel of juist niet hielpen in jóuw zoektocht?
